Гражданнарга киңәшләр: ТАЛПАН ВИРУСЛЫ ЭНЦЕФАЛИТ һәм аны профилактикалау чаралары
Талпан вируслы энцефалит һәм аны профилактикалау чаралары
Талпан вируслы энцефалит- үзәк нерв системасының өстенлекле зарарлануы белән кискен йогышлы вируслы авыру. Авыруның нәтиҗәләре: тулы терелүдән башлап, гариплеккә һәм үлемгә китергән сәламәтлек бозылуга кадәр.
Ничек йогарга була?
Авыру йоктыручы (арбовирус) кешегә талпан вирусы белән зарарланган селәгәй белән бергә беренче минутларда бирелә:
-урманнарда, урман паркларында, шәхси бакчачылык - бакча кишәрлекләрендә эндемик урманнарда, урман- паркларда булганда;
- талпаннар ( этләр, мәчеләр) яки кешеләр- кием-салым, чәчәкләр, ботаклар белән алынган вакытта;
-, талпаннар күпләп һөҗүм иткән чорда вирус сөттә булырга мөмкин, кайнатылмаган кәҗәләр (барыннан да элек), сарыклар, сыерлар, буйволлар сөтен кулланганда да йоктырырга мөмкин.
- талпан утырган тире урынын кашыганда яки талпанны сытканда вирус керегә мөмкин;
Авыруның төп билгеләре нинди?
Авыру өчен талпаннарның иң актив чоры - язгы -көзге сезон . Инкубация чоры- 10-14 көн, 1-60 көн тирбәлеш белән.
Авыру кискен башлана, туңу-калтырау, көчле баш авырту, 38-39 градуска кадәр тән температурасының кискен күтәрелүе, күңел болгану, косуы белән башлана. Мускуллар авырту борчый, алар аеруча муен һәм җилкә, күкрәк һәм бил бүлегендә.
Авыруны күбрәк кемнәр йоктыра?
Җенесенә һәм яшенә карамастан, барлык кешеләр дә. Эшчәнлекләре урманда булу белән бәйле затлар – урман хуҗалыгы, геологик разведка партияләре хезмәткәрләре, төзүчеләр, аучылар, туристлар- аеруча куркыныч категория.
Ничек сакланырга?
Махсус саклагыч костюмнар яки җайлаштырылган кием куллануны үз эченә ала, ул талпаннар керүдән сакларга тиеш. Күлмәкнең озын җиңнәре булырга тиеш, аны чалбарга, оекбашларга, итекләргә тыгырга. Баш һәм муенны яулык белән ябарга.
Куркыткыч чаралар кулланырга - репеллентлар белән киемнәрне эшкәртергә.
Үз-үзеңә һәм үзара тикшерүләр үткәрү.
Махсус профилактика эндемик учакларда эшләүче аерым һөнәр ияләренә профилактик прививкаларны һәм талпан тешләү белән бәйле рәвештә мөрәҗәгать иткән кешеләргә - тешләгәннән соң 4 көннән дә соңга калмыйча, талпанга каршы иммуноглобулинны (прививка ясатмаган затларга) кертүне үз эченә ала);