Азык-төлек продуктларында шикәр турында
Кулланучылар хокукларын яклау һәм кеше иминлеге өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәте җиләк-җимеш, яшелчә һәм сөт продуктларында да шикәр бар, шул ук вакытта алар, сәламәтлеккә зыян салмый. Татлы җиләк-җимешләр фруктоза һәм глюкоза клетчаткасын, витаминнар һәм минераллар күплеген компенсацияли, шуңа күрә түбән энергетик тыгызлыкка ия. Лактоза (сөт шикәре) аллергиклар өчен генә зыянлы.
Россиядә шикәр куллану АКШ белән чагыштырганда бер ярым тапкырга кимрәк, Германия белән чагыштырганда 11% ка артыграк һәм Япония белән чагыштырганда ике тапкыр күбрәк. Уртача бер россияле тәүлегенә 107 г яки елына 39 кг ашый. Бүгенге көндә кулланыла торган шикәрләрнең шактый өлеше эшкәртелгән татлы ризык булып саналмаган азык-төлек продуктларында бар. Мәсәлән,1 аш кашыгы кетчупта якынча 4 г (1 чәй кашыгы диярлек) шикәр була. Шикәр белән баетылган газлы эчемлекнең бер банкысында 40 граммга кадәр (10 чәй кашыгы) шикәр.
Тикшеренүләр күрсәткәнчә, шикәрле эчемлекләрне күп кулланучы балалар, шикәрле эчемлекләрне аз кулланучы балаларга караганда, артык авырлыктан яки симерүдән җәфа чигә.
Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы өлкәннәргә һәм балаларга ирекле шикәр куллануны үзләренең суммар энергия куллануыннан 10% ка кадәр киметергә тәкъдим итә. Алга таба кимү 5% яки якынча 25 грамм (6 чәй кашыгы) сәламәтлек өчен өстәмә файда китерәчәк. Ирекле шикәр куллану суммар энергия куллануның 10% тан кимрәк дәрәҗәсендә артык авырлык, симерү һәм кариес һәм башка йогышлы булмаган авырулар куркынычын киметә.
Сәламәтлек саклау оешмалары шикәр, шулай ук кондитер әйберләре, татлы эчемлекләр, баллы ризыклар (йогурт, эремчек массалары һ.б.) составында, шулай ук бал, сироп һәм җиләк-җимеш согы составындагы табигый шикәр куллануны чикләргә киңәш итә. Әмма бу рекомендацияләр җиләк-җимеш составындагы табигый шикәр өчен түгел.
Продуктларда шикәрне белү өчен – аның составын игътибар белән тикшерергә, калориясе санын өйрәнергә кирәк. Моннан тыш, мөмкин кадәр сирәгрәк әзер ризык һәм ярымфабрикатлар белән тукланырга. Продуктта шикәр булуны яшерер өчен этикеткада аңа эквивалент булган ингредиентлар күрсәтелә: кукуруз балландыргычы, кристаллы фруктоза, мальтодекстрин, мальтоза һ. б. лар.
“Демография” милли проектын гамәлгә ашыру кысаларында Роспотребнадзор сәламәт туклану принципларын алга җибәрүне һәм Россиядә сәламәт яшәү рәвеше алып баруга ярдәм итүче мохит булдыруны дәвам итә. Төбәкләрдә халыкның төрле төркемнәренең туклануы торышына мониторинг системасы, шул исәптән нутрициология, диетология һәм эпидемиология өлкәсендә фәнни тикшеренүләр нәтиҗәләренә нигезләнгән, шулай ук халыкның сәламәтлеген азык-төлек продукциясенең структурасы һәм сыйфаты белән бәйли торган күзәтү кертелә.
"Җәмәгать сәламәтлеген ныгыту" федераль проекты, Роспотребнадзор киңәшләре, файдалы мәкаләләр һәм сәламәт туклану буенча экспертларның интервьюлары белән "Сәламәт туклану" ("Здоровое питание") порталында танышып була .