2020 елда Татарстан Республикасы буенча Росреестр һәм Кадастр палатасы идарәсе эшчәнлеге йомгаклары турында
Татарстан Республикасы буенча Росреестр идарәсендә пандемиягә һәм илдәге икътисадый хәлгә карамастан, хокукларны теркәүгә һәм кадастр исәбенә бер миллионнан артык документлар пакеты бирелгән, бу үткән ел белән чагыштырганда 80 меңгә күбрәк. Гомумән алганда, 2020 елда уздырылган хисап-теркәү гамәлләре саны 970 меңнән артык тәшкил иткән, шул исәптән 110 мең ипотека теркәлгән.
Өлешле төзелеш базарында да активлык күзәтелде. 2020 елда өлешле катнашуның 21 меңнән артык шартнамәсе теркәлгән, шуларның төзелгән шартнамәләре саны эскроуның счетларын кулланып җиде тапкырга үскән (10 518). Тулаем алганда, узган ел белән чагыштырганда өлешле катнашу шартнамәләрен теркәү саны 16 %ка артты. Моннан тыш, күчемсез милек объектларына хокукларның теркәлгән күчүләре саны да 30%ка арткан: 2019 елда 114,5 мең һәм 2020 елда 150 меңнән артык. Шул ук вакытта күчемсез милек объектларының барлык төрләре дә шактый ихтыяҗлы булган. Мәсәлән, 2019 ел белән чагыштырганда торак булмаган биналарны 39% ка (2020 елда 13 008 һәм 2019 елда 9 364 - 2019 елда) сатып алганнар, җир кишәрлекләре - 34% ка (51 547 һәм 38 373, димәк), торак биналар - 21% ка (83 260 - 65 726).
Гражданнарга ярдәм итү, торак шартларын яхшырту максатларында Федераль Хөкүмәт тарафыннан ташламалы ипотека буенча яңа дәүләт программасы расланды. Әлеге программа эшли башлаганнан бирле 6 698 ташламалы ипотека теркәлгән. Моннан тыш, узган ел 1 208 «авыл ипотекасы» дәүләт теркәве узган.
Электрон теркәлүгә килгәндә, 2020 нче ел Татарстан Росреестры эшчәнлегенең өстенлекле юнәлешләреннән берсе - электрон рәвештә хезмәтләрдән файдалану мөмкинлеген арттыру эшен дәвам итү - ипотека һәм өлешләп катнашу килешүләрен теркәү документларының 40%ка якыны электрон рәвештә бирелгән, бу узган елның бер ярым-ике тапкыр күрсәткечләрен күрсәтә. Шул ук вакытта узган елда электрон хезмәтләргә дәүләт хакимияте органнарыннан һәм күчемсез милек базарының профессиональ катнашучыларыннан гына түгел, гади гражданнардан да ихтыяҗ булган. Әгәр мөрәҗәгать итүчеләр категорияләре буенча карасак, былтыр иң актив мөрәҗәгать итүчеләр нотариуслар булган - барлык электрон мөрәҗәгатьләрнең 40%ы һәм физлица - 25%! Чагыштыру өчен: узган елларда беренче позициядә шулай ук нотариуслар, ә икенчесендә җирле үзидарә органнары булган. 2020 елда Татарстан Росреестрына электрон рәвештә 218 927 гариза кергән.
Дәүләт җир күзәтчелеге
Татарстан Республикасы буенча Росреестр идарәсе эшчәнлегендә Татарстан Республикасы территориясендә җир законнары таләпләрен бозуны кисәтү, ачыклау һәм чикләү - дәүләт җир күзәтчелеге иң мөһим юнәлеше булып кала. Агымдагы елда 7 меңгә якын тикшерү чарасы үткәрелде, аларның нәтиҗәләре буенча хокук бозуларны бетерү турында 5 меңнән артык күрсәтмә бирелде һәм 16 млн. сумнан артык күләмдә административ штрафлар билгеләнде, бу 2019 ел өчен күрсәтелгән күрсәткечтән 4 процентка күбрәк. Тәртип бозуларны ачыклау күрсәткече 99% тәшкил итте. Төп хокук бозу булып җир кишәрлегенең үз белдеге белән шөгыльләнүе кала, аның өчен җаваплылыкка 84% хокук бозучы җәлеп ителгән. Җир кишәрлеген максатчан файдаланмаган өчен хокук бозучыларның 3%ы җавапка тартылган, билгеләнгән срокта күрсәтмәне үтәмәгән өчен 10% гаепле зат җәлеп ителгән.
2020 елда Административ хокук бозулар турында кодекска үзгәрешләр кертә торган федераль закон үз көченә керде (23.21статья). Әлеге үзгәрешләр Татарстан Росреестрының вазыйфаи затларына әйләнешләре «Авыл хуҗалыгы билгеләнешендәге җирләрнең әйләнеше турында» Федераль закон белән җайга салына торган авыл хуҗалыгы билгеләнешендәге җирләрдә дәүләт җир күзәтчелеге чаралары барышында ачыкланган административ хокук бозулар турындагы эшләрне карарга мөмкинлек бирә. Әлеге яңалык принципиаль рәвештә, чөнки Татарстанда законнардагы каршылыклар һәм җитешсезлекләр аркасында шундый вәзгыять туды, шул ук вакытта авыл хуҗалыгы билгеләнешендәге җирләрдә законнар таләпләрен үтәү дәүләт органнарының берсе дә (Росреестр да, Россельхознадзор да, Росприроднадзор да) контрольдә тота алмады.
Арбитраж идарәчеләрне җаваплылыкка тарту
Идарә тарафыннан үз-үзен җайга салучы оешмалар өлкәсендә контроль (күзәтчелек) функцияләрен уңышлы гамәлгә ашыра, һәм бу оешмаларга шикаятьләрне, мөрәҗәгатьләрне һәм гаризаларны өстенлекле рәвештә карау кала.
2020 елда Идарә адресына арбитраж идарәчеләрнең гамәлләренә (гамәл кылмавына) 600 шикаять килгән. Күрсәтелгән шикаятьләрне карау нәтиҗәләре буенча административ хокук бозу турында 157 беркетмә төзелгән, 20 арбитраж идарәче дисквалификацияләнгән. Агымдагы елда Идарә вәкилләре банкротлык турындагы эшләрдә контроль органы функцияләрен гамәлгә ашыру кысаларында, катлаулы шартларга карамастан, банкрот оешмалары кредиторларының 360 җыелышында катнашу кабул ителгән.
2020 елда эшчәнлекнең төп юнәлешләре
2020 елда Росреестр Россиянең барлык субъектларын федераль дәүләт мәгълүмат системасына күчерү буенча масштаблы эшне төгәлләде. Татарстанда әлеге күчемсез милек системасы 16 сентябрьдән эшли башлады. Күчемсез милек дәүләт кадастры һәм хокукларның бердәм дәүләт реестры мәгълүматларын берләштергән Бердәм күчемсез милек дәүләт реестрының Федераль дәүләт мәгълүмат хезмәте программа комплексын сәнәгать эксплуатациясенә кертү документлар кабул итүне туктатып тормады. Бердәм күчемсез милек дәүләт реестрының Федераль дәүләт мәгълүмат хезмәте хокукларны теркәү һәм кадастр исәбенә алу буенча карарлар кабул итү процессын тагын да ачыграк итәргә мөмкинлек бирә. Яңа система хокукларны теркәү буенча дәүләт хезмәтләре күрсәтүдә катнашучы барлык органнар һәм оешмаларның үзара хезмәттәшлеген оптимальләштерүгә юнәлдерелгән.
Шулай ук 2020 елда Татарстан Росреестры эшчәнлегенең төп юнәлешләреннән берсе - «Күчемсез милекнең бердәм дәүләт реестрын кирәкле мәгълүматлар белән тулыландыру» проектын тормышка ашыру. Әлеге проект кысаларында Росреестрның Татарстан Республикасы буенча идарәсе һәм Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты тарафыннан тиешле юл картасы расланды. Аны тормышка ашыру кысаларында элегрәк исәпкә алынган күчемсез милек объектларын ачыклау һәм бердәм дәүләт реестрына кертү буенча масштаблы эш башкарылачак. Күчемсез милек реестрында (ә мондый объектлар Татарстанда 950 меңгә якын) хокукка ия булучы турында мәгълүмат булмау, әйтик, дәүләт яки муниципаль ихтыяҗлар өчен җир кишәрлеген алу, җир кишәрлекләре чикләрен килештерү һ. б. ларның милек хокукын исәпкә алу мөмкинлеге булмау куркынычын тудыра.
2021 елда Татарстан Республикасында җир һәм күчемсез милек турында Бердәм мәгълүмат ресурсы булдыру проекты гамәлгә ашырылачак. Татарстан Республикасыннан тыш пилотка Пермь крае, Краснодар крае һәм Иркутск өлкәсе кергән. РФ Хөкүмәте рәисе Михаил Мишустин кул куйган тиешле карар 2021 елның 15 гыйнварында үз көченә керде. Экспериментны үткәргән өчен, эксперимент үткәрүне тәэмин итүгә вәкаләтле федераль башкарма хакимият органнары - Росреестр һәм Министрлык. Татарстан Республикасында эксперимент Әтнә, Яшел Үзән һәм Питрәч муниципаль районнары территориясендә узачак.
2021 елга бурычлар
Идарә үз алдына 2021 елда куйган бурычлар:
- барлык дәрәҗәдәге гариза бирүчеләр өчен электрон хезмәттәшлек тарату;
- юл карталарында каралган чараларны тормышка ашыру;
- исәп-теркәү гамәлләрендә кәгазьне минимальләштерү;
- авыл хуҗалыгы билгеләнешендәге җирләрдә хокук бозуларны кисәтү буенча эшне оештыру;
- муниципаль җир контролен үстерүдә республика районнары белән актив хезмәттәшлек;
- Җир һәм күчемсез милек турында Бердәм мәгълүмат ресурсын булдыру буенча эксперимент үткәрүне тәэмин итү.
Татарстан Республикасы буенча Кадастр палатасы эшчәнлеге нәтиҗәләре
Яңа мәгълүмати системага күчү
Кадастр палатасы өчен күчемсез милекне исәпкә алуның яңа системасына – күчемсез милекнең бердәм дәүләт реестрының (ЕГИС ЕГРН) Федераль дәүләт мәгълүмат системасына күчү узган елның мөһим вакыйгасы булды.
Бу системаның төп казанышы һәм өстенлеге-һәр төбәктә аерым алып барылган ГКН һәм ЕГРП мәгълүматларының аерым базаларыннан мәгълүматларны берләштерү. Яңа база күчемсез милекне теркәү буенча хезмәтләр күрсәтүдә катнашучы барлык органнар һәм оешмаларның оптималь хезмәттәшлеге нәтиҗәсендә күчемсез милек турындагы мәгълүматны эшкәртү срокларын гадиләштерергә һәм кыскартырга мөмкинлек бирә. Әлеге программа продукты өстәмә сервислардан, мәсәлән, Федераль кадастр палатасының SPV-сервисыннан файдалану мөмкинлеге бирә, аның ярдәмендә онлайн-режимда күчемсез милек объекты турында язмага заказ бирергә мөмкин. Яңа сервис мәгълүматларны бирү вакытын берничә минутка кадәр кыскартты.
Күчемсез милекнең бердәм дәүләт реестрын кирәкле мәгълүматлар белән тулыландыру
ТР буенча Кадастр палатасы эшчәнлегенең төп юнәлешләреннән берсе-ЕГРНга чикләр турында мәгълүматларны тутыру. Бу-безнең республикада Росреестрның юл картасы «Күчемсез милекнең бердәм дәүләт реестрын кирәкле мәгълүматлар белән тулыландыру» проектын тормышка ашыру кысаларында расланган Юл картасының мөһим күрсәткечләренең берсе.
Татарстанда муниципаль берәмлекләрнең чикләре бердәм дәүләт реестрына тулысынча кертелгән. Торак пунктларның чикләрен кертү буенча уңай динамика күзәтелә, әмма эш әле төгәлләнгәннән ерак. Барлыгы 3119 торак пунктның 861 чикләре кертелгән, бу 27% тәшкил итә.
Бүгенге көндә Татарстанда күчемсез милек реестрына 13 меңнән артык территориаль зонадан 92 генә чикләр турында мәгълүмат кертелгән. Хисап-теркәү системасын үстерү һәм бизнес алып бару процедураларын гадиләштерү әлеге эшне башкаруның нәтиҗәлелегенә турыдан-туры бәйле.
Законнарның яңа таләпләре нигезендә, дәүләт хакимияте һәм җирле үзидарә органнары тарафыннан торак пунктларның һәм территориаль зоналарның чикләре турындагы мәгълүматларны әзерләү вакыты 2020 елның 1 июненнән 2023 елның 1 июненә күчерелә. Мондый мәгълүматларны күчемсез милек реестрына кертү өчен 2024 елның 1 гыйнварына кадәр җибәрергә кирәк.
ТР буенча Кадастр палатасы хезмәтләре
Кадастр палатасы эшендә өстенлекле юнәлешләрнең берсе-гражданнарга хезмәт күрсәтү эшчәнлеген үстерү. Карантин чаралар чорында мөрәҗәгать итүчеләргә күчмә хезмәт күрсәтү аеруча популяр булды. 2020 елда әлеге хезмәт кысаларында күчемсез милекне рәсмиләштерү өчен 2500 тирәсе документлар пакеты кабул ителде һәм тапшырылды. Шулай ук консультация хезмәтләренә ихтыяҗ да тотрыклы кала, бу хезмәткәрләрнең югары квалификациясе һәм күпьеллык тәҗрибәсе белән аңлатыла. Узган ел экспертлар 1400дән артык консультация үткәргән.
Яңа вәкаләтләр
269-ФЗ номерлы федераль закон нигезендә Кадастр палатасына дәүләт кадастр бәясе өлкәсендә яңа вәкаләтләр бирелде. 2021 елдан кадастр палатасы «Дәүләт кадастр бәяләве үзәге» ДБУнә дәүләт кадастр бәясенә тиешле күчемсез милек объектлары исемлеген, ә 2022 елдан - чикләр реестрын һәм күчемсез милек объектлары белән алыш-бирешләр турында мәгълүматларны, шул исәптән мондый алыш-бирешләрнең бәясен дә кертеп, тапшыра башлаячак.
2021 елга бурычлар
2021 ел ТР буенча Кадастр палатасының 20 еллык юбилее белән билгеләп үтелде. Быел ведомство алдында торган бурычлар:
- дәүләт биреме күрсәткечләренә ирешү;
- гражданнарга хезмәт күрсәтү эшчәнлеген үстерү;
- БДИ мәгълүматларының сыйфатын күтәрү;
- «Күчемсез милекнең Бердәм дәүләт реестрын кирәкле белешмәләр белән тулыландыру» юл картасы белән каралган чараларны үтәү.
Татарстан Республикасы буенча Росреестр идарәсе матбугат хезмәте