Торак-коммуналь хуҗалык хезмәтләре күрсәтелгәндә кулланучылар хокукларын бозганда Роспотребнадзор вәкаләтләре турында

Катнашучыларның берсе гражданнар булган торак мөнәсәбәтләрен хокукый җайга салу нигезен Россия Федерациясе Торак кодексы (алга таба - РФ ТК) билгели.

Торак һәм коммуналь хезмәтләр күрсәтүнең барлык мәсьәләләре дә күпфатирлы йортларда һәм торак йортларда торак урыннар милекчеләренә һәм кулланучыларга торак мөнәсәбәтләре өлкәсендә торак законнары положениеләре белән җайга салына торган мәсьәләләргә кертелгәнлектән (РФ ТК ның 4 нче маддәсе), ә 8 нче маддәсе коммуналь хезмәтләр күрсәтү һәм коммуналь хезмәтләр өчен түләүләр кертү кебек мәсьәләләр буенча РФ ТК нормаларының өстенлеге турында сөйли, шуңа бәйле мәҗбүри таләпләрнең үтәлешен тикшерү дәүләт торак күзәтчелеге органнары компетенциясе булып тора (РФ ТК ның 20 нче маддәсе һәм Россия Федерациясе Хөкүмәтенең "Дәүләт торак күзәтчелеге турында" 2013 елның 11 июнендәге 493 номерлы карары).

Юридик затлар һәм индивидуаль эшкуарлар тарафыннан торак законнарының, шул исәптән гражданнар катнашында мөнәсәбәтләрне җайга сала торган (аерым алганда, торак законнарының мәҗбүри таләпләрен бозуларны булдырмау буенча тиешле чаралар күрүгә кагылышлы) норматив хокукый актларында билгеләнгән мәҗбүри таләпләрнең үтәлешен тикшерүләр үткәрү вәкаләтләре региональ дәүләт торак күзәтчелеге органнарының аерым компетенциясенә кертелде.

2013 елның 25 июненнән Россия Федерациясе Хөкүмәтенең «Дәүләт торак күзәтчелеге турында» 2013 елның 11 июнендәге 493 номерлы карары үз көченә керде, аның нигезендә дәүләт торак күзәтчелеге турында нигезләмә (алга таба - Нигезләмә) расланды.

Әлеге Нигезләмәнең 11 пунктында дәүләт торак күзәтчелеге органнары тарафыннан тикшерү предметы билгеләнгән, шул исәптән юридик затлар һәм индивидуаль эшкуарлар тарафыннан түбәндәгеләргә карата мәҗбүри таләпләрне үтәү:

- торак урынны карап тоту һәм ремонтлау өчен түләү күләмен билгеләү;

- Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан расланган күпфатирлы йортлар белән идарә итү өлкәсендәге эшчәнлекне гамәлгә ашыручы оешмалар тарафыннан мәгълүматны ачу стандарты нигезендә мәгълүматны ачу;

- күпфатирлы йортларда һәм торак йортларда урыннар милекчеләренә һәм алардан файдаланучыларга коммуналь хезмәтләр күрсәтүгә;

- коммуналь хезмәтләр өчен түләү күләмен һәм аны кертүне билгеләү;

- күпфатирлы йортларның һәм торак йортларның энергетик нәтиҗәлелеген тәэмин итү, аларны энергетика ресурсларын файдалану һәм мондый приборлардан файдалану приборлары белән җиһазлау;

- күпфатирлы йорт белән идарә итүне, шул исәптән күпфатирлы йортта гомуми мөлкәтне карап тотуны һәм ремонтлауны, коммуналь хезмәтләр күрсәтү шартлары булган шартнамәләрне һәм күпфатирлы йортта урыннар милекчеләренең гомуми мөлкәтен файдалану турындагы шартнамәләрне төзү тәртибенә һәм шартларына һ.б.

РФ ТК 4 статьясындагы 1 өлешенең 1-14 пунктларында торак законнары белән җайга салына торган сорауларның тулы исемлеге, ә РФ ТК 5 статьясында - торак законнарының үз эчтәлеге, РФ ТК 20 статьяда төбәк дәүләт торак күзәтчелеге органнары компетенциясе чикләренә ачык күрсәтә.   

Коммуналь ресурсларга бәяләр (тарифлар) турында мәгълүмат кысаларында түбәндәге белешмәләр ачылырга тиеш:

- идарә итүче оешма ресурслар белән тәэмин итүче оешмалардан конкрет тәэмин итүчеләрне, шулай ук сатып алына торган ресурсларның һәм бәяләрнең күләмен күрсәтеп сатып ала торган коммуналь ресурслар исемлеге, алар буенча идарәче оешма аларны ресурслар белән тәэмин итүче оешмалардан сатып ала;

- идарәче оешма коммуналь ресурслар сатып ала торган ресурслар белән тәэмин итүче оешмалар өчен билгеләнгән кулланучылар өчен тарифлар (бәяләр). Шул ук вакытта идарәче оешма мондый тарифлар (бәяләр) билгеләнгән норматив хокукый актларның реквизитларын (дата, номер, андый акт кабул ителгән органның исеме) күрсәтә, ә тарифлар (бәяләр) турындагы белешмәләр мәгълүматны ачу көненә китерелә һәм мәгълүматны ачу стандартының 16 пунктында күрсәтелгән срокларда яңартылырга тиеш;

- коммуналь хезмәтләргә тарифлар (бәяләр) кулланучылар өчен түләүләр күләмен исәпләү өчен идарәче оешма тарафыннан кулланыла.

Россия Федерациясе ТК 161 маддәсенең 10 өлеше нигезендә мәгълүматны ачуның югарыда аталган стандартының үтәлешен тикшереп тору шулай ук Россия Федерациясе субъектының дәүләт торак күзәтчелеге вәкаләтле органы тарафыннан Россия Федерациясе Төбәк үсеше министрлыгы билгеләгән тәртиптә гамәлгә ашырыла.

Күпфатирлы йортлар белән идарә итү өлкәсендәге эшчәнлекне гамәлгә ашыручы оешмалар тарафыннан мәгълүматны ачу турындагы законнар таләпләрен бозу административ хокук бозу составын билгели, аның өчен җаваплылык Административ хокук бозулар турында Россия Федерациясе кодексының 7.23.1 статьясында (алга таба - РФ КоАП) билгеләнгән.

Шулай итеп, законны турыдан-туры күрсәтү аркасында, нәкъ менә Россия Федерациясе субъектларының дәүләт торак күзәтчелеге органнары тикшерүләрне гамәлгә ашыра, соңгылары арасында күпфатирлы йорттагы урыннар милекчеләренең гомуми мөлкәтен карап тоту кагыйдәләренең һәм коммуналь хезмәтләр күрсәтү тәртибенең (шул исәптән, торак-коммуналь хезмәтләрне кулланучы гражданнар - торак-коммуналь хезмәтләрне кирәкле һәм дөрес мәгълүматка җиткерү составына һәм тәртибенә кагылышлы барлык сорауларны да кертеп) юридик затлар һәм шәхси эшмәкәрләр тарафыннан үтәлүе, ягъни РФ ТК 39, 156 һәм 157 статьялары нигезендә расланган норматив хокукый актларның мәҗбүри таләпләрен үтәү мәсьәләләре тикшерелә.