КРЕДИТ (КРЕДИТ) АЛГАНДА НӘРСӘ БЕЛЕРГӘ КИРӘК
Кайвакыт тормышта зур сумма акча кирәк булган хәлләр барлыкка килә, мәсәлән, баланың университетта укуын түләү яки кыйммәтле һәм кирәкле әйбер (автомобиль, җиһаз, телевизор, компьютер һ.б.) сатып алу.
Үз ихтыяҗларын хәл итү өчен күпләр банкка мөрәҗәгать итәләр һәм кредит килешүе төзиләр. Һәм монда һәрвакыт банк продуктын сайлаганда җентекләп карарга һәм кредит буенча түли алуыгызны исәпләргә кирәк, чөнки сезнең чыгымнар күбрәк керем булырга мөмкин.
Банклар инде берничә ел үз заемчыларына кредит килешүенең беренче битендә кредитның тулы бәясен (алга таба – ПСК) ачалар, әмма чынлыкта еш кына аның кыйммәтен түбәнәйтәләр һәм кредит буенча барлык чыгымнарны кертмиләр.
Заемчылар мәнфәгатьләрен яклау өчен, 2024 елның 21 гыйнварыннан 2013 елның 21 декабрендәге 353-ФЗ номерлы»кулланучылар кредиты (займ) турында " гы Федераль законга түбәндәге үзгәрешләр үз көченә керде:
- ПСК исәбенә кредит бирү яки аның шартлары бәйле булган заемчының барлык өстәмә түләүләре дә кертелергә тиеш;
- кредит карталары буенча, алар буенча процент ставкасы картаны куллану ысулына бәйле (акчасыз яки акчаны алу), килешүдә максималь һәм минималь кыйммәтләр диапазоны чагылырга тиеш;
- ПСК барлык шартларны исәпкә алып, мөмкин булган түләүләрнең максималь суммасыннан чыгып исәпләнергә тиеш;
- кредиторлар заемчыга аерым гаризаларда өстәмә хезмәтләр (эшләр һәм товарлар) турында хәбәр итәргә тиеш;
- кредиторлар кредит килешүе төзелгәннән соң икенче көнне заемчының өстәмә хезмәтләрдән (эшләрдән һәм товарлардан) баш тарту хокукы турында, баш тартуның чик датасы, кредит буенча шартларга йогынтысы турында белдерү җибәрергә тиеш;
- барлык өстәмә хезмәтләрдән баш тартырга мөмкин булган чор 30 көнгә кадәр арттырылды;
- рекламада кредиторлар процент ставкалары турында мәгълүматны еллык процентларда кулланучылар кредитының (заемның) тулы бәясе турында мәгълүматны бер үк зурлыктагы шрифт белән урнаштыру белән бергә күрсәтергә тиеш.
Бу үзгәрешләр барлык кредиторларга, шул исәптән банкларга һәм микрофинанс оешмаларына (МФО) кагыла.
2023 елның 1 июленнән "Кулланучылар кредиты (займ) турында "Федераль законга үзгәрешләр кертү хакында" 2022 елның 29 декабрендәге 613-ФЗ номерлы Федераль закон үз көченә керде, аның белән еллык 365% тан 292% ка кадәр Кулланучылар кредитының (займның) тулы бәясенең максималь кыйммәте киметелде һәм кулланучылар кредиты (займ) килешүе буенча барлык түләүләр суммасының максималь күләме билгеләнде (бер елга кадәр бирелгән кредит суммасының 130% ка кадәр. Моннан тыш, физик затларга бирелгән куллану кредитлары (заемнары) буенча түләүләрнең максималь рөхсәт ителгән күләме 10 мең сумга кадәр 30% тан 15% ка кадәр киметелгән.
2024 елның 1 июленнән "Россия Федерациясе Үзәк банкы (Россия Банкы) турында " Федераль законга һәм Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү һәм Россия Федерациясе закон актларының аерым нигезләмәләренең үз көчләрен югалтуын тану хакында" 2023 елның 4 августындагы 442-ФЗ номерлы Федераль закон үз көченә керәчәк. Кредит, иминият, микрофинанс, клиринг оешмалары, дәүләтнеке булмаган пенсия фондлары, кредит тарихлары бюросы һәм башка финанс оешмалары гомуми кагыйдә буенча мөрәҗәгатькә 15 эш көне эчендә җавап бирергә тиеш булачак. Карар кабул итү өчен күбрәк мәгълүмат кирәк булса, бу вакыт 10 эш көненә озайтылырга мөмкин.
Әлеге тәртип шулай ук Россия Банкының 2023 елның 25 июлендәге мәгълүматларында күрсәтелгән.
«СОРАУ-ҖАВАП» ФОРМАТЫ
СОРАУ: Мин кредит килешүе буенча бурычымны тулысынча вакытыннан алда түләдем һәм алдан түләнгән, әмма чынлыкта күрсәтелмәгән өстәмә банк хезмәтләреннән баш тартырга теләдем (өстәмә банк хезмәтләре пакеты куллану кредитлау килешүе гамәлдә булган вакыт дәвамында гамәлдә булган). Әмма банк миңа бу тәкъдимне кире какты. Кредит оешмасының гамәлләре законлымы?
ҖАВАП: Юк, банкның гамәлләре законсыз. РФ ГК 781 маддәсенең 1 пунктына ярашлы рәвештә, заказчы аңа күрсәтелгән хезмәтләрне түләүле хезмәт күрсәтү килешүендә күрсәтелгән срокларда һәм тәртиптә түләргә тиеш. РФ Законының 32 маддәсе 07.02.1992 ел 2300-I номерлы «Кулланучылар хокукларын яклау турында» һәм РФ ГК 782 маддәсенең 1 пункты нигезендә кулланучы, әлеге килешү буенча йөкләмәләрне үтәүгә бәйле чыгымнарны башкаручыга түләү шарты белән, теләсә кайсы вакытта эшләрне башкару (хезмәт күрсәтү) турында килешүне үтәүдән баш тартырга хокуклы.
«Татарстан Республикасында Гигиена һәм эпидемиология үзәге»нең Яшел Үзән филиалының Буа районындагы бүлекчәсе белгечләре
Роспотребнадзорның бердәм консультация үзәге 8 800 555 49 43
Кулланучылар хокукларын яклауның барлык мәсьәләләре буенча Сез «Татарстан Республикасында (Татарстан) Гигиена һәм эпидемиология үзәге» нең Яшел Үзән филиалы консультация пунктына Буа, Чүпрәле, Апас районнары территориясендәге 422430, Буа шәһәре , Ефремов урамы, 135 йорт адресы буенча яки (8-84374) 326-76 телефоны буенча мөрәҗәгать итә аласыз.
яисә Татарстан Республикасы буенча Роспотребнадзор Идарәсенең территориаль бүлегенә (Татарстан) Буа, Чүпрәле, Тәтеш, Апас районнарында түбәндәге адрес буенча: 422430, ТР, Буа шәһәре , Ефремов урамы, 135 йорт, (телефон (84374) 3-52-89)