Җиләкле эчемлекләр: аларда витаминнар каламы?
Җиләк-җимешләрдән ясалган җылы эчемлекләрдә файдалы элементлар сакланамы икәнен ачыклыйбыз.
Кышын күпләр рационны төрлеләндерергә ярата һәм аңа тәмләткечләр белән җиләк-җимештән кайнатылган эчемлекләр өсти. Алар җылытып кына калмый, салкын тиюдән дәвалый һәм организмны витаминнар белән баета дип санала. Әмма күпләр термик эшкәртү вакытында файдалы тукланулар таркала дип ышана. Кайда дөреслек?
Барысы да конкрет витаминга бәйле: кайберләре термик эшкәртүне кичерә, кайберләре юк.
Мәсәлән, А витамины һәм каротин, икеле бәйләнешләрнең күп булуы аркасында, шактый тотрыклы һәм кайнар су белән кайнатканда файдалы үзлекләрен югалтмый диярлек. Алар хәтта югарырак температураларда да бик яхшы саклана. D, E, K витаминнары җылылык белән эшкәрткәндә шулай ук зыян күрми диярлек.
В төркеме витаминнары җылытуга төрлечә җавап бирә. Мәсәлән, В1 витамины (тиамин) җылылык белән эшкәрткәндә 45% ка кадәр файдасын югалтырга мөмкин; В3 (никотин кислотасы, РР) – 5тән алып 40% ка кадәр; В9 (фолий кислотасы) югары температурага чыдамсыз – үзлекләренең 90% ка якынын югалта. Ә менә В6 витаминын кайнату хәтта файдалы да.
Барыннан да бигрәк С витамины җылылык белән эшкәртүгә бирешә. Тулысынча, әлбәттә, юкка чыкмый, әмма ул кими бара. Мәсәлән, 100 г лимонда 40 мг С витамины бар. Кайнар чәйгә бер өлеш лимон салсаң, биш минуттан соң анда 100 г продуктка 1,31 мг витамин кала.
Шулай итеп, җиләк-җимеш чәйләрен эчүнең организмга файдасы ягыннан мәгънәсе бар.