С гепатитын профилактикалау турында
С гепатитының үзенчәлекләре нинди?
С вируслы гепатиты - С гепатиты вирусы (Flaviviridae гаиләсе, Hepacivirus ыругы) китереп чыгарган бавырның ялкынсынучан авыруы – инкубация чоры ике атнадан алты айга кадәр дәвам итә. Авыру кискен чорда түбәндәге билгеләр белән бергә булырга мөмкин: бизгәк авыруы, бик нык хәлсезлек, аппетит югалту, күңел болгану һәм косу, корсак куышлыгы авыртуы, сидекнең каралуы, аксыл тизәк, буыннарның авыртуы, сарылык (тиренең һәм күзләрнең саргая баруы). Авыручыларның 80%ында С гепатиты хроник формага күчә.
С гепатитын ничек йоктыралар?
С гепатиты вирусы организмга зарарланган тире яки кан яки башка биологик сыеклыклар белән лайлалы матдәләр аша үтеп керә. Тапшыру юллары шактый күптөрле. Инфекция стериль булмаган инструментлар кулланганда тирегә яки лайлалы тышчаларга зарар китергән медицина булмаган манипуляцияләр вакытында: наркотиклар инъекцияләгәндә, маникюр һәм педикюрны да кертеп, косметик процедуралар үткәргәндә, татуировкалар ясаганда һәм пирсинг урнаштырганда булырга мөмкин.
С гепатиты вирусын йоктыру диагностика һәм дәвалау процедураларын үткәргәндә, аларда тире япмаларының яки лайлалы тышчаларның бөтенлеген бозу куркынычы бар: кан яки аның компонентлары салу, органнар яки тукымалар күчереп утырту, гемодиализ процедурасы (югары куркыныч) вакытында медицина ярдәме күрсәтү шартларында мөмкин. Инфекция С гепатиты вирусы белән зарарланган медицина инструментлары һәм башка медицина эшләнмәләре аша йога.
С гепатитының үзенчәлеге булып күпчелек очракта симптомсыз агым һәм авыруның кискен формасы хроник (гомерлек) формага күчүнең югары (55-85%) Авыруларның якынча чирегендә хроник гепатит С алдагы дистә еллар дәвамында бавыр циррозы үсешенә китерә, бу, үз чиратында, гепатоцеллюляр карцинома (бавырның беренчел яман шеше) формалашу өчен нигез булып хезмәт итәргә мөмкин. Еш кына инфекциянең симптомсыз барышы аркасында авыру беренче тапкыр бавыр циррозының катлауланулары белән ачыклана.
Бавырга йогынты ясаудан тыш, С гепатиты вирусы организмга иммунологик реакцияләр һәм системалы зарарланулар китереп чыгарырга сәләтле. Бу аның бавыр күзәнәкләрендә генә түгел, иммун системасы күзәнәкләрендә дә үрчү мөмкинлеге белән бәйле.
Турыдан-туры вируска каршы гамәлдәге заманча препаратлар (ПППД) С гепатитын 95-100% очракта дәваларга мөмкинлек бирә. Әмма, әгәр авыру бавыр циррозы стадиясендә ачыкланса, хәтта уңышлы дәваланганнан соң да аның фонында гепатоцеллюляр карцинома үсеше куркынычы кала. Шуңа күрә С гепатитын вакытында диагностикалау һәм дәвалау бик мөһим.
С гепатитыннан ничек сакланырга?
Барлык кешеләр дә С гепатиты вирусына бирешә. Бу бүгенге көндә С гепатиты вакцинопрофилактикасы булмау белән бәйле, ә ВГС-инфекциядән соң формалаша торган антитәнчекләр кабат инфекциядән сакламый.
Шуңа бәйле рәвештә С гепатиты вирусы йоктыруны профилактикалау чараларын үтәргә кирәк:
* инъекцион наркотиклар кулланмаска;
• якланмаган җенси мөнәсәбәтләрдән качарга;
* санитария-эпидемиягә каршы кагыйдәләр үтәлмәгән урыннарда медицина һәм медицина булмаган процедуралар үткәрмәскә;
• С гепатиты вирусы маркерларына даими рәвештә лаборатор тикшерү узарга.