УРТАК БЮДЖЕТ АЛЫП БАРУ МОДЕЛЬЛӘРЕ

Теләсә кайсы пар алдында иртәме-соңмы сораулар туа: керемнәрне һәм чыгымнарны берләштерү кирәкме, бюджетны кем алып барачак һәм моны ничек эшләргә?
Шартлы рәвештә уртак бюджетның өч моделен аерып күрсәтергә мөмкин: аерым, гомуми һәм катнаш.

                                                                   1. Аерым бюджет

Бюджетның бу төре парның бернинди уртак финанс мөнәсәбәтләре булмавын күздә тота. Барлык чыгымнар индивидуаль, керемнәр кагылгысыз. Парда берәү дә башканың хезмәт хакына дәгъва итми, ә гомуми чыгымнар я тигез бүленә, я бүләк  элементы буларак кабул ителә. Гадәттә шул рәвешле әлегә бергә яшәмәгән яки күптән түгел генә  уртак көнкүреш алып бара башлаган парларның финанс мөнәсәбәтләрен төзиләр.
Өстәвенә, һәркем үзе өчен генә финанс җаваплылыгы тота, беркем дә беркемгә дә финанс яктан бәйле түгел.
Минуслар: уртак көнкүреш никадәр күбрәк булса (ә бу мөнәсәбәтләр үсеш алган вакытта котылгысыз диярлек), барлык чыгымнарны истә калдыру һәм аларны тигез бүлү шулкадәр катлаулырак була, һәм гомуми чыгымнар мәсьәләләрендә каршылыклар килеп чыга. Гадәттә мондый модель вакыт узу белән салмак кына катнаш бюджетка күчә. Өстәвенә, бюджетның мондый тибы керемнәр дәрәҗәсендә зур аерма булган парга туры килмәс.
Киңәшләр: бүләргә планлаштырылган чыгымнарны банк картасы ярдәмендә башкару яхшырак, аннары онлайн-банк яки СМС-хәбәрләр ярдәмендә сатып алу тарихын проблемаларсыз торгызу өчен.

                                                                2.Катнаш бюджет

Катнаш бюджет - ул һәрвакыт партнерларның килешүе. Гомуми акчаларны һәркем элек килешенгән әйберләргә генә сарыф итә ала, ә бер-берсенең шәхси акчаларына беркем дә дәгъва итми. Еш кына бюджет алып баруның мондый принцибын уртак көнкүреше булган һәм ике партнерның да кереме булган парлар гамәлгә ашыра. Гадәттә чыгымнарны планлаштыру һәм керемнәрне исәпкә алу детальләренә партнерларның берсе көчлерәк чума.
Плюслар: дөрес якын килгәндә-алдан әйтеп була торган һәм үтә күренмәле гомуми чыгымнар. Һәркем шәхси акчаларын ничек тели шулай сарыф итә ала һәм партнерына нечкәлекләрен әйтмәскә дә мөмкин. Ир белән хатын икесе дә финанс бәйсезлеген саклыйлар.
Минуслар: бюджетның бу төрендә даими рәвештә керемнәр һәм чыгымнарга ревизия үткәрү мөһим – мәгълүматларны ярты елга бер тапкыр булса да актуальләштерү. Өстәвенә, партнерларның берсе счетларны түләүне һәм бюджетны планлаштыруны үз өстенә алырга тиеш.

                                                                    3. Гомуми бюджет

Барлык эшләп тапкан акчалар-ул гаилә бюджеты. Гомуми бюджетка күчү парларда керемнәр һәм чыгымнарны «минеке» һәм «синеке» гә бүлү юк дигәнне аңлата. Хәзер Казан уртак һәм бердәм җаваплылык, шул ук вакытта кем күпме акча эшли һәм кем күпме сарыф итә икәне мөһим түгел. Гадәттә мондый бюджет күптән бергә яшәгән гаиләләргә, яки күптән түгел балалары барлыкка килгән парларга, шулай ук бер партнер икенчесеннән шактый күбрәк акча эшләгән гаиләләргә туры килә.
Өстәвенә, гомуми бюджет еш кына бергәләп акча җыйган, сарыф иткән һәм бюджетны бергә оптимальләштергән гаиләне берләштерә. Ир белән хатынның берсе күпкә азрак акча эшләгән яки кереме булмаган гаиләләрдә мондый бюджет аларны хокукларда тигезләргә ярдәм итәчәк — ике партнерның да уртак акчага бертөрле керү мөмкинлеге һәм аларны сарыф итү хокукы бар.
Минуслар: мондый бюджетта үзеннән-үзе сатып алулар каршылыклар тудырырга мөмкин, димәк, барлык чыгымнар турында килешергә кирәк — косметика яки приставка өчен яңа уен кебек эредән алып вак-төяккә кадәр. Моннан тыш, бер-берсе өчен бүләкләр һәм сюрпризлар белән кыенлыклар туарга мөмкин.
Киңәшләр: уртак счет, финанс планы һәм финанс хәвеф — хәтәрләреннән яклау, шул исәптән иминиятләштерү-болар барысы да гомуми бюджетны алып баруны гадиләштерә һәм аны яклый.
Уртак бюджет моделен ничек сайларга?

Уртак бюджет үзара ышанычка, килешүләргә, уңайлылыкка һәм дөрес планлаштыруга нигезләнә. Үзегез өчен уңайлы схеманы сайлагыз. Мәсәлән, ике карта белән уртак счет, чыгымнарны һәм керемнәрне исәпкә алу өчен кушымталар, аларны берьюлы ике партнер да алып бара ала, туплау вариантлары — уртак «гаилә банкы» яки һәрберсе өчен ике шәхси копилка булдыру. Эшләп карагыз, экспериментлар ясагыз, әмма һәрвакыт шуны истә тотыгыз: айлык мәҗбүри чыгымнарыгызны белү, керемнәр һәм чыгымнар исәбен алып бару һәм ярты елга бер тапкыр булса да мәҗбүри чыгымнар исемлеген актуальләштерү мөһим.

Кулланучылар хокукларын яклау буенча барлыкка килгән барлык мәсьәләләр буенча Сез «Татарстан Республикасында (Татарстан) гигиена һәм эпидемиология үзәге» ФБУЗ Яшел Үзән филиалының Буа, Чүпрәле, Апас районнары территориясендәге консультация пунктына түбәндәге адрес буенча мөрәҗәгать итә аласыз: 422430, Буа ш., Ефремов ур., 135 йорт, яисә (8-84374) 326-76 телефоны буенча.