КОЯШТАН САКЛАУЧЫ КРЕМНЫ НИЧЕК ДӨРЕС САЙЛАРГА?

SPF белән чаралар тирене карауның алыштыргысыз элементы булып тора, ул вакытыннан алда картаюны булдырмый һәм УФ-нурларның зарарлы йогынтысыннан саклый. Алар тире капламы өслегендә барьер тудыралар, ул нурларны йота яки кире кайтара, шуның белән аны зарарланудан саклый.

1.SPF нәрсә аңлата?

Әлеге аббревиатура Sun Protection Factor дип аңлатыла, инглиз теленнән тәрҗемә иткәндә «кояштан саклану факторы» дигәнне аңлата. Бу күрсәткеч кояшны пешерүче B (UVB) тибындагы урафиолет нурларга каршы кояшны саклауны тәэмин итә торган саклау дәрәҗәсен күрсәтә. SPF әһәмияте никадәр югары булса, кояшта пешү куркынычыннан башка да озаграк торырга мөмкин.  ​Мәсәлән, әгәр гадәттә сезнең тирегез ун минуттан кызара башласа, SPF 30 белән чараны куллану бу вакытны якынча 30 тапкырга, ягъни 300 минутка кадәр арттырачак. Әмма шуны истә тотарга кирәк: бер генә чара да 100% саклауны тәэмин итми. SPF тирегә тирәнрәк үтеп керә торган UVA-нурлардан саклауны исәпкә алмый, вакытыннан алда картаюга китерә һәм тире яман шешен китереп чыгарырга мөмкин, шуңа күрә саклауның киң спектры булган продуктларны сайларга кирәк — SPF 50 дән дә ким булмаганны.

2. Нинди кояш нурларыннан сакланырга кирәк?

Урашәмәхә нурлар тире торышына сизелерлек йогынты ясый. УФ-нурланышның төп ике тибы бар-UVA һәм UVB, һәм алар икесе дә, тиешле саклык чараларын күрмәсәң, зыян китерергә мөмкин.

UVA нурлары тирегә тирәнрәк үтеп керә һәм коллаген һәм эластин булган дермага барып җитә. Бу нурлар тире катламының вакытыннан алда картаюына ярдәм итә, сыгылмалылыгын югалтуга, вак җыерчыклар барлыкка килүгә китерергә мөмкин, бу исә тирене тонык һәм тышкы кыяфәтенә караганда азрак сәламәт итә.

UVB-нурлар UVA кебек тирән үтеп кермәсәләр дә, кояш пешүләренең төп гаеплеләре булып торалар. Алар эпидермисны, тиренең тышкы катламын зарарлый, ялкынсыну һәм кызару китереп чыгара. Кабатлана торган кояш пешүләре тире яман шешен дә кертеп, озак вакытлы җәрәхәтләргә китерергә мөмкин. Бигрәк тә балалар һәм яшүсмерләр яшендәге пешүләр куркыныч, чөнки алар киләчәктә меланома үсеше куркынычын сизелерлек арттыра.

Моннан тыш, UVA да, UVB-нурлар да тиренең иммун системасын көчсезләндерергә, аның инфекцияләргә каршы тору һәм зарарланулардан соң тернәкләнү сәләтен киметергә мөмкин. Тире япмасы инфекцияләргә, ялкынсынуларга һәм башка авыруларга күбрәк бирешә.

Урафиолет нурлары тәэсире шулай ук тире күзәнәкләрендә ДНК таркалуга китерә. Бу тире яман шеш авыруларының беренче сәбәбе булган мутацияләр китереп чыгарырга мөмкин. Аларның иң куркынычы-меланома-яман шешнең агрессив формасы, ул тәннең башка өлешләренә тиз таралырга мөмкин.

3. Фильтрларның төрләре

Бит һәм тән өчен SPF булган чараларда төрле типтагы фильтрлар булырга мөмкин, алар УФ-нурлардан саклауны тәэмин итә: ​1) физик (минераль) матдәләрдә цинк оксиды яки титан диоксиды була (бу матдәләр тире өслегендә УФ-нурларны кире кайтара торган барьер тудыра, физик фильтрлар гадәттә ярсытмый һәм сизгер тире өчен яраклы).; 2) химик кушылмаларга авобензон, оксибензон һәм октокрилен кебек органик кушылмалар керә (бу фильтрлар, УФ-нурларны йотып, аларны җылылыкка әйләндерәләр, аларны җиңел генә салалар һәм тирегә ак эз калдырмыйлар).; 3) катнаш компонентлар (УФ-нурлардан комплекслы саклауны тәэмин итеп, физик һәм химик компонентлардан гыйбарәт). Чарада фильтрның нинди тибы барлыгын белү өчен аның составын өйрәнү генә җитә.

4. Кояштан саклануның нинди дәрәҗәләре була?

алар SPF карап, берничә дәрәҗәгә бүленәләр. Бу күрсәткеч ул Сезнең тирегезне УФ- нурларның зарарлы тәэсиреннән никадәр озак саклый алачагын аңларга ярдәм итә. Саклауның түбән дәрәҗәсе (SPF 2-15). Мондый чаралар кояшта кыска вакыт булуны планлаштыручы караңгы яки инде кояшта каралган тәнле кешеләр өчен файдалы булырга мөмкин.  Урта дәрәҗә (SPF 15-30) — көндәлек куллану өчен иң киң таралган. Алар тиренең күпчелек төрләре өчен яхшы яклау тәэмин итә һәм урамда уртача вакыт үткәрүчеләр өчен яраклы, мәсәлән, ачык һавада йөргәндә яки эшләгәндә.

Югары дәрәҗә (SPF 30-50). Чаралар сизгер тиреле, ак тәнле яки кояшта озак вакыт торуны планлаштыручы кешеләргә, мәсәлән, пляжда яки тауларда тәкъдим ителә. Алар саклауның югары дәрәҗәсен тәэмин итә, пешүне, тире зарарлануын булдырмаска ярдәм итә.

Бик югары дәрәҗә (SPF 50+) — тропик климат, биек таулык кебек экстремаль шартлар өчен яки бик ачык, сизгер тәнле кешеләр өчен билгеләнгән. Алар максималь саклауны тәэмин итә, ләкин шуны истә тотарга кирәк, хәтта мондый чаралар да барлык урафиолет нурларын тулысынча блоклый алмый.

SPF сайланган дәрәҗәгә бәйсез рәвештә кояштан саклау чарасын дөрес кулланырга, даими рәвештә яңартырга кирәк, бигрәк тә коенганнан соң һәм бик нык тирләгәндә. Бу саклауның нәтиҗәлелеген сакларга, тирене кояшның зарарлы йогынтысыннан сакларга ярдәм итәчәк.

5. SPF белән бит өчен кремны ничек сайларга?

Әлеге чараны сайлау берничә факторга бәйле. Аларның һәркайсын карап чыгыйк.

5.1. Тире фототибына кара.

Ул тиренең кояш нурларына ничек реакция ясавын билгели. Барлыгы алты фототип бар:

​I. Бик ачык тире, ул һәрвакыт яна һәм беркайчан да загар алмый. Аны яклау өчен бит һәм тән өчен SPF 50 кремы кирәк.

II. Җиңел яна һәм авырлык белән загар ала торган аксыл тире. SPF 30-50 тәкъдим ителә.

III. Аксыл яки бераз кара тутлы тире, кайчакта ул яна, ләкин акрынлап  загар ала. SPF 15-30 туры килә.

IV. Сирәк яна һәм җиңел загар ала торган кара тутлы тире. SPF 15 җитә.

V. Бишенче һәм алтынчы фототиплар - бик кара тутлы тире. SPF 10-15 туры килә, ләкин югарырак та була — өстәмә яклау барыбер комачауламаячак.

5.2.  Тире төренә карап.

Коры тире SPF белән дымландыручы кремга мохтаҗ. Физик фильтрлы, өстәмә дымландыручы компонентлы чаралар яхшы туры киләчәк. 

Майлы өчен җиңел комедоген булмаган крем таләп ителә,  химик фильтрлы чараларны сайлап алу яхшырак.

Сизгер тире өчен физик фильтрлы кремнар кулланырга киңәш ителә, чөнки алар тирене азрак ярсыта. 

Катнаш тире өчен баланслы крем ярый, ул коры участокларны дымландырачак, майлы зоналарны матурлаячак.

5.3. Кояш активлыгына карап.

Җәйге вакытта яки кояш активлыгы югары булганда югарырак SPF булган кремны кулланырга кирәк, мәсәлән, 50, кышкы вакытта яки кояш активлыгы түбән булганда SPF 15-30 җитә.

6. SPF белән кремны ничек дөрес сөртергә?

SPF белән кремны дөрес  сөртү кояштан нәтиҗәле саклануны тәэмин итүдә төп роль уйный. Берничә гади КИҢӘШ  сезгә  ярдәм итәчәк:

Кремны кояшка чыгарга 15-30 минут кала алдан ук сөртегез, бу аңа тулысынча тирегә сеңергә мөмкинлек бирә.

Күп кешеләр бик аз  крем сала, бу аның нәтиҗәлелеген киметә. Бит һәм муен өчен — бер чәй кашыгы тирәсе крем, ә тән өчен якынча ике аш кашыгы кулланырга киңәш ителә.

Кремны һәр ике сәгать саен кабатлагыз, шулай ук коенганнан соң һәм тирләгәндә, хәтта суга чыдам чаралар да билгеле бер вакыттан соң үз нәтиҗәлелеген югалта.

Тире өчен SPF белән крем куллану башка яклау ысулларын санга сукмаска мөмкин дигәнне аңлатмый. Ультрашәмәхә нурлар тәэсирен мөмкин кадәр киметү өчен киң кырлы эшләпә, кояштан саклаучы күзлек һәм озын җиңле җиңел кием киегез.

Болытлы көннәрне онытмагыз: ультрашәмәхә нурлары болытлар аша үтеп керә ала, шуңа күрә аларны яклау хәтта кояшсыз көннәрдә дә кирәк. Шулай ук кыш көне яклау турында да онытмагыз, бигрәк тә сез ачык һавада булсагыз.

Тиренең вакытыннан алда картаюын профилактикалау даими рәвештә SPF белән чаралар кулланмыйча мөмкин түгел. УФ-нурлардан саклану тиренең яшьлеген һәм сәламәтлеген сакларга булыша, җыерчыклар, пигмент таплары һәм фото картаюның башка билгеләре барлыкка килүдән саклый.

SPF белән кремнарны сезнең фототипка, тире тибына һәм Кояш активлыгы дәрәҗәсенә карап сайлагыз. Әгәр сез ышанычлы яклау эзлисез икән, SPF 50 кремы бит өчен бик яхшы сайлау булачак.