Социаль фонд балалы гаиләләргә нинди ярдәм күрсәтә
Татарстан гаиләләренә балалары белән бирелә торган социаль ярдәм чаралары турында Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетында узган брифингта Татарстан буенча Социаль фонд бүлекчәсе идарәчесе Эдуард Вафин хәбәр итте.
Ана (гаилә) капиталы - «Демография» илкүләм проектының үзәк чарасы.
2007 елдан башлап ана капиталы күләме өч тапкырдан артык артты, ә программа гаиләләргә уңайлы булсын өчен даими рәвештә үсеш ала, сертификатлар проактив форматта һәм дәүләт хезмәтләрендә электрон рәвештә бирелә. 2024 елдан башлап Ана капиталы буенча яңалык:
• 01.01.2020 елдан соң гаиләдә беренче бала туганда күләме 630 380,78 сум тәшкил итә һәм бу датадан соң икенче бала яки ике бала туганда - 833 024,74 сум;
• ана капиталына хокук хәзер тумышы белән Россия Федерациясе гражданы булган бала туган вакытта Россия гражданлыгы булган ата-аналарда гына барлыкка килә;
• ана капиталы ярдәмендә торак шартларын яхшырту максатыннан блоклы төзелеш йортын реконструкцияләүне тормышка ашырырга мөмкин. Элек мондый боерык каралмаган булган, чөнки йортны реконструкцияләү торак шартларына һәм йортның башка хуҗаларына кагылган;
• балаларын тәрбияләүче һәм ана капиталы алырга хокуклы ялгыз әтиләр (яки бердәнбер асраучылар) ана капиталын туплау пенсиясен формалаштыруга юнәлтә алалар.
Гаиләләрнең 87 проценты диярлек торак шартларын яхшыртуга 305 мең гаилә, балаларны укытуга 43 мең гаилә, ана капиталыннан ай саен түләүгә 18 мең гаилә (2024 елда бердәм түләү күләме 12 741 сум), тупланма пенсия формалаштыруга 171 гариза, балалар өчен товарлар һәм хезмәтләр сатып алуга 2 гариза.
Программа гамәлгә кергәннән бирле Татарстан Республикасында ана капиталы акчаларын 364,7 мең гаилә тоткан (89%) гомуми суммасы 136,7 млрд. сум.
17 яшькә кадәрге балалары булган гаиләләр өчен бердәм пособие
Бердәм ярдәм чаралары системасы кысаларында Бердәм пособие йөклелек чорында ук бирелә. Бала тугач, гаилә 17 яшькә кадәр Бердәм пособие алуын дәвам итә ала.
Түләү күләме гаиләнең мохтаҗлык дәрәҗәсенә бәйле рәвештә комплекслы бәяләү нәтиҗәсе буенча билгеләнә һәм түбәндәгечә тәшкил итә: балаларга 50% - 6 370,50 сум; 75% - 9 555,75 сум; 100% - 12 741 сум; йөкле хатыннарга: 50% - 7 158,50 сум; 75% - 10 737,75 сум; 100% - 14 317 сум.
2024 елдан Бердәм пособие билгеләү кагыйдәләренә кайбер үзгәрешләр кертелде. Гаилә кеременә мохтаҗлыкны билгеләү өчен «Герой-ана» исеменә лаек булган яки «Ата-ана даны» ордены яки медале белән бүләкләнгән ата-аналарга түләүләр, шулай ук 18 яшькә кадәрге балаларга опека яки попечительлек астында булган банкларда ачылган номиналь счетлар буенча процентлар исәпкә алынмаячак. 2024 елның 1 июненнән укудан буш вакытта балигъ булмаганнарның хезмәт хакы исәпкә алынмаячак.
Хәзерге вакытта Татарстанда 190 меңнән артык балага бердәм пособие рәсмиләштерелгән.
Күп балалы әниләргә вакытыннан алда пенсия
Хокукның барлыкка килү шартлары: берничә бала туу (уллыкка алу) һәм аларны 8 яшькә кадәр тәрбияләү; әнинең 50 яшькә (5 һәм аннан да күбрәк бала), 56 яшькә (4 бала) һәм 57 яшькә (3 бала) җитүе; иминият стажы 15 елдан да ким булмау; 2024 елда шәхси пенсия коэффициенты 28,2 дән дә ким булмау.
2023 елда Татарстан Социаль фонды белгечләре 2,5 меңнән артык күп балалы анага вакытыннан алда пенсия билгеләде. Шуларның 50 яшендә 188е лаеклы ялга чыга, 56 яшендә-295, 57 яшендә – 2101 күп балалы әни
Инвалид баланың бер ата-анасына вакытыннан алда пенсия
Хокукның барлыкка килү шартлары: гаиләдә 8 яшькә кадәр инвалид бала тәрбияләү; әнисе 50 яшькә яки әтисе 55 яшькә җитү; иминият стажы 15 һәм 20 елдан да ким түгел; 2024 елда индивидуаль пенсия коэффициенты (ИПК) күләме 28,2 дән ким түгел. Инвалид баланы караган һәр ел өчен (гомумән алганда 6 елдан артык түгел) 1,8 ИПК исәпләнә, ә ата-анага (опекунга) айлык түләү 10 мең сум тәшкил итә. 2024 елдан инвалид баланы карау буенча бу түләүләр ата-ана (опекун) тулы булмаган эш көненә, шул исәптән дистанцион рәвештә эшкә чыкканда да саклана.
18 яшькә кадәрге балаларга туендыручысын югалту уңаеннан пенсияләрне актив билгеләү. Түләүләр кеше үлгән яки хәбәрсез югалган дип танылган көннән исәпләнә. Пенсия билгеләү өчен кирәкле мәгълүмат социаль фондка ГХАТның бердәм дәүләт реестрыннан килә.
2024 елда йөклелек һәм бала табу һәм бала туганда пособие
Бала туган вакытта ата-аналарга ярдәм итәр өчен, социаль фонд берьюлы ике пособие түли: йөклелек һәм бала табу, шулай ук бала туганда. Беренче пособиене әни ала, икенчесе – ата-аналарның теләсә кайсысы. Әгәр гаилә баланы уллыкка алган икән, аңа шулай ук туганда түләүгә охшаш пособие дә каралган.
Йөклелек һәм бала тудыру буенча минималь пособие күләме:
• 140 көн (70+70) – 88 565, 40 сум
• 156 көн (70+86) 98 687,16 сум.
• 194 көн (84+110) – 122 726, 34 руб. авыр бала туганда яки берьюлы ике яки өч бала туганда.
Йөклелек һәм бала тудыру буенча пособиенең максималь күләме:
• 140 көн (70+70) – 565 562, 20 сум
• 156 көн (70+86) - 630 197,88 сум.
• 194 көн (84+110) 783 707,62 сум.авыр бала туганда яки берьюлы ике яки өч бала туганда.
Декретта Татарстанның 24,5 меңнән артык анасы әлеге төр пособие алган. Юнәлдерелгән акчаларның гомуми күләме 3 768,8 млн.сум тәшкил итте.
Бала туганда бер тапкыр бирелә торган пособие күләме 24 604,30 сум. Ике һәм аннан да күбрәк бала туганда пособие һәр балага түләнә. 2023 елда 26,5 мең эшләүче ата-анага 610,7 млн. сумлык һәм 4,8 мең эшләмәүче ата-анага 111 млн. сумлык пособие бирелгән.
Беренче баланың тууы (уллыкка алу) белән бәйле айлык түләү
(01.01.2018 елдан 31.12.2022 елга кадәр туган балаларга) әгәр гаиләнең җан башына уртача кереме төбәктә эшкә яраклы халыкның 2 тапкыр яшәү минимумы зурлыгыннан кимрәк булса билгеләнә (ягъни Татарстанда 14 317 сум х 2 = 28 734,40 сум).
Түләү күләме – Татарстан Республикасында билгеләнгән балалар өчен яшәү минимумы күләме-12 741 сум.
2023 елда 15,6 мең балага карата 208,2 млн. сумлык түләүләр билгеләнгән.
1,5 яшькә кадәрге баланы карау буенча айлык пособие
Эшләүче ата-аналарның берсенә уртача хезмәт хакының 40% күләмендә түләнә. 2024 елның 1 февраленнән минималь күләме 9 227,24 сум, ә максималь күләме 49 123,12 сум тәшкил итә. Хәзер Бердәм түләү әнисе һәм пособиегә хокуклы башка затлар өчен һәм бала 1,5 яшькә кадәр эшкә чыккан очракта саклана. 2023 ел нәтиҗәләре буенча айлык пособиены 4 975,9 млн. сумга 51,7 мең гаилә алган.
Эшләмәүче аналар 1,5 яшькә кадәрге баланы карау буенча пособие ала ала (әгәр гаиләнең җан башына уртача кереме ТРда бер кешегә яшәү минимумыннан кимрәк булса – 13135 сум), яки Бердәм пособие. Әгәр бала 01.01.2023 елга кадәр туган икән, пособие керемнәрне исәпкә алмыйча бирелә.
Баланы гаиләгә тәрбиягә биргәндә бер тапкыр бирелә торган пособие
Бер тапкыр бирелә торган пособие күләме 24 604, 30 сум тәшкил итә. Әгәр инвалид баланы, яки 7 яшьтән өлкәнрәк баланы, яки абыйлар (апалар) булган балаларны уллыкка алу / кызлыкка алу булса, пособие 187 996,90 сум күләмендә түләнәчәк.
Инвалид балаларны карау өчен өстәмә түләүле ял көннәре бирү
Һәр өстәмә ял көне уртача хезмәт хакы күләмендә түләнә. Ял көннәре эш бирүче белән килештерелә, тиешле гариза кадрлар бүлегенә бирелә. Көннәрне бер-бер артлы алырга, ай дәвамында төрле даталарга таратырга, кулланылмаган ял көннәрен туплап, аннары 24 көнгә кадәр бер тапкыр ял итәргә мөмкин.
Инвалид балага айлык акчалата түләү
Инвалидлар һәм инвалид балалар ай саен акчалата түләргә хокуклы. 01.02.2024 елдан бу ЕДВның күләме 3802,78 сум тәшкил итә.
Хәрбиләрнең гаиләләренә һәм көч ведомстволары хезмәткәрләренә пособиеләр һәм ярдәм чаралары
РСФ эшчәнлегендә аерым игътибар махсус хәрби операциядә катнашучыларының гаиләләренә бирелә.
• Хәрби хезмәткә чакырылу буенча хәрби хезмәт үтә торган хәрби хезмәткәрнең йөкле хатынына бер тапкыр бирелә торган пособие 38 963,47 сум. 2023 елда бер тапкыр бирелә торган пособие мобилизацияләнгән хәрбиләрнең 209 йөкле хатынына билгеләнгән
• Хәрби хезмәткә чакырылу буенча хәрби хезмәт үтә торган хәрби хезмәткәрнең баласына айлык пособие 16 698,63 сум.мобилизацияләнгән хәрбиләрнең балаларына айлык пособие 1 098 балага карата билгеләнгән. Әгәр балаларның әтисен мобилизация буенча хәрби хезмәткә чакырсалар, аның элеккеге хезмәт хакы (шул исәптән хезмәт хакы, премияләр, эшкуарлык кереме һәм башкалар) мохтаҗлык хисабына исәпкә алынмый
• Коммуналь түләүләрне компенсацияләү. Күләме индивидуаль исәпләнә, торак-коммуналь хезмәтләр өчен түләү буенча факттагы чыгымнарның 60% ы, торак бинада теркәлгән барлык гражданнарның гомуми чыгымнарыннан гаилә әгъзаларының өлешен тәшкил итә
• Йортны ремонтлау өчен бер тапкыр түләү. Күләме гаилә әгъзаларының һәм шәхси торак йортта яшәүче затларның санына карап индивидуаль исәпләнә, түләү 10 елга бер тапкыр бирелә, әгәр торак йорт Дәүләт яки муниципаль торак фондына карамаса; милектә булган торак бина күп фатирлы йортта урнашмаган булса
• Баланың җәйге сәламәтләндерү ялы өчен еллык түләү. Елына бер тапкыр гомуми белем бирү мәктәпләренең 1-11 сыйныф укучыларына гына бирелә. 2024 елда аның күләме 35 466,95 сум.
Хәрбиләрнең балаларына айлык пособие. 2024 елда күләме 2 942,03 сум. Хәрби травма нәтиҗәсендә инвалидларга һәм һәлак булган (үлгән) хәрби хезмәткәрнең гаилә әгъзаларына айлык компенсация. Гаиләгә түләү айлык компенсацияне гаилә әгъзалары санына бүлү юлы белән исәпләнә, шул исәптән инвалидның үзен дә инвалидлык төркеменә ярашлы рәвештә: I төркем: аена 22 908,62 сум, II төркем: аена 11 454,30 сум, III төркем: аена 4 581,72 сум.
Ата-аналарның 99% диярлек социаль түләүләр өчен Дәүләт хезмәтләре порталы аша гариза бирә. Күпчелек очракта пособиеләр һәм түләүләр билгеләү өчен документлар бирү таләп ителми, чөнки РСФы аларны электрон хезмәттәшлек барышында тиешле органнардан һәм оешмалардан үзе сорый.
«Социаль фондның ел саен Гаилә елы булуын да өстәргә телим, чөнки ул гаиләләр турында кайгыртуга багышлана: балалар һәм аларның әти-әниләре, ата-аналарының әти-әниләре һәм башкалар турында безнең ярдәмне гражданнар гомер буе ала. Төп бурыч бу кайгыртуны сизелерлек итү, ягъни нәтиҗәле эшләү, хезмәт күрсәтүнең сыйфатын һәм оперативлыгын тәэмин итү. Фондның Татарстан бүлеге моның өчен бар көчен куячак», –дип ассызыклады Татарстан буенча РСФ бүлекчәсе идарәчесе Эдуард Вафин.