Гамәлдәге законнар җир кишәрлекләре ияләреннән үз җиренең чикләрен мәҗбүри рәвештә ачыклауны таләп итми. Ызанлау -ирекле процедура, һәм бердәм дәүләт күчемсез милек реестрында җир кишәрлегенең урнашу урыны турында белешмәләрнең булмавы аның хуҗасы тарафыннан закон бозу дигәнне аңлатмый. Шул ук вакытта практика күрсәткәнчә, кишәрлеккә ия булучының киләчәктә күршеләр белән җир бәхәсләренә керергә, күчемсез милек белән үз теләге белән эш итәргә омтылганда, проблемалар белән очрашырга һәм хәтта чиктәш кишәрлекләр мәйданын киңәйтү хисабына территориянең бер өлешеннән мәхрүм калырга мөмкин. Федераль кадастр палатасы җир кишәрлегенең чикләрен билгеләргә тиешле өч сәбәпне атады.
1 сәбәбе Күршеләр белән җир бәхәсләре чыгу куркынычын киметү
Үткәрелгән ызанлау нәтиҗәсендә милекчегә киләчәктә кишәрлекләр чикләре турында күршеләр белән бәхәсләрдән качарга мөмкин булачак. Мәсәлән, җир кишәрлеген ызанлау барышында чиктәш җир кишәрлекләренең хокук ияләре белән чикләрне килештерүнең мәҗбүри процедурасы үткәрелә. Чикләрнең урынын килештерү нәтиҗәсе чикләрне килештерү акты формасында кадастр инженеры тарафыннан рәсмиләштерелә, ул, үз чиратында, ызан планының аерылгысыз өлеше булып тора.
Алга таба ызан планы һәм милекченең гаризасы нигезендә җир кишәрлегенең чикләренең урнашу урыны турында БДКМР белешмәләре, шулай ук, әгәр ул үзгәргән булса, аның мәйданы үзгәрешләрен кадастр исәбенә ала. ЕГРНда чикләрнең характерлы нокталарының координаталары турында белешмәләр булу чикләр чикләре билгеләнмәгән участок белән күршедәге территорияләрне киңәйтүгә дәгъва кылучы өченче затның җир кишәрлеген алуына комачаулый.
2 сәбәбе. Сату, бүләк итү яки мирас буенча тапшыру өчен участокны бүлү мөмкинлеге
Хокук иясе алга таба бары тик аның бер өлеше генә: сату, бүләк итү, мирас буенча тапшыру өчен җир кишәрлеген бүләргә хокуклы. Башлангыч җир кишәрлеген бүлү нәтиҗәсендә яңа җир кишәрлекләре төзелгәндә, кадастр исәбенә алына һәм яшәүдән туктый. Шулай итеп, әгәр башлангыч участокның чикләре турындагы белешмәләр ЕГРНда булмаса, милекчегә ызанлау үткәрү таләп ителә. Һәм ЕГРНга участокның төгәлләштерелгән чикләре турында белешмәләр кертелгәннән соң гына аның алга таба бүлегенә керешергә мөмкин.
3 сәбәбе . Сатып алучы өчен күчемсез милек объектының җәлеп итүчәнлеген арттырырга
Сатуга куелган яисә арендага бирелгән җир кишәрлеге билгеләнгән чикләргә ия булса, сатып алучы өчен бу төзелә торган килешүнең үтә күренмәлелеге билгесе булып хезмәт итә. Кызыксынучы зат, күчемсез милек объекты турында ЕГРН өземтәсенә заказ биреп, җир кишәрлегенең характеристикаларын мөстәкыйль тикшерә ала. Билгеләнмәгән чикләре булган участокны сатып алу яки арендалау, сатып алынган участокның факттагы мәйданы алыш-биреш төзегәндә күрсәтелгән мәйданнан кимрәк булса, арттырып түләү куркынычы йөртә.
Белешмә:
Ызанлау- ул урында җир кишәрлегенең чикләрен билгеләү буенча инженер-геодезик эшләр комплексы. Ызанлауны җир кишәрлегенең чикләре урынын билгели торган кадастр инженеры уздыра, аның мәйданын билгели, күрше участокларның чикләре урынын килештерә һәм ызан планын әзерли.
Кадастр исәбенә куелу турындагы гариза белән бергә ара планны КФҮнең якындагы офисына тәкъдим итәргә кирәк. Җир кишәрлеге чикләре турында ЕГРНга белешмәләр кертү дәүләт пошлинасын алмыйча башкарыла.
Чикләшү мәҗбүри процедура булмаса да, чикләре билгеләнгән җир кишәрлекләре саны Россиядә елдан-ел арта бара. Бүгенге көнгә ЕГРН да билгеләнгән чикләр белән кишәрлекләр саны 36,9 млн га җитте (яки 60,6 %). Мәсәлән, ызанлау җир кишәрлеген индивидуальләштерергә мөмкинлек бирә: аның чикләрен, мәйданын, урынын билгеләргә. Җир кишәрлеге чикләре турында белешмәләр ЕГРН га кертелү аркасында милекче күчемсез мөлкәт белән тулысынча эш итү, җир бәхәсләре барлыкка килгән очракта үз хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен яклау мөмкинлеген ала.
Җир кишәрлекләренең чикләрен төгәлләштерү шулай ук комплекслы кадастр эшләрендә үткәрелә. Мондый эшләрнең заказчылары - Россия Федерациясе субъектының җирле үзидарә органнары яисә башкарма хакимият органнары.
Хәзерге вакытта Дәүләт Думасы тарафыннан беренче укылышта бюджеттан тыш акчалар хисабына комплекслы кадастр эшләрен уздыру мөмкинлеге турында закон проекты кабул ителде. Закон проектын раслаган очракта, заказчылар комплекслы кадастр эшләренә гражданнар һәм юридик затлар чыгыш ясый алачак. Комплекслы кадастр эшләре кысаларында бакча яки яшелчә ширкәтләрен, поселокларны, фермер хуҗалыкларын барлыкка китерүче барлык җир кишәрлекләренең чикләре аныкланачак.