Өлешле төзелештә катнашу. Өлешле төзелеш объектын тапшыру срокларын бозу
Төзүче өлешләп төзүдә катнашучыга килешүдә каралган сроктан да соңга калмыйча тапшырырга бурычлы (мондый срок төзүче КФЙ составына керүче объектларны тапшырырга тиешле барлык кулланучылар өчен бердәм булырга тиеш).
Төзүче тарафыннан объектны тапшыру һәм аны кулланучы тарафыннан кабул итү яклар кул куйган тапшыру акты (яки тапшыру турында башка документ) буенча килешүдә каралган сроктан да соңга калмыйча, объектны файдалануга тапшыруга рөхсәт алынганнан соң гамәлгә ашырылырга тиеш. Шул ук вакытта килешүдә төзүче тарафыннан өлешләп төзү объектын тапшыру буенча йөкләмәләрне вакытыннан алда үтәү хокукы билгеләнергә мөмкин.
Тапшыру актында яки өлешләп төзү объектын тапшыру турында бүтән документта тапшыру датасы, торак бинаны яки торак булмаган бинаны өлешләп төзү объекты булып торган төп характеристикалары, шулай ук яклар теләгәнчә башка мәгълүмат күрсәтелә.
Торак урын һәм коммуналь хезмәтләр өчен түләү кертү бурычы – күпфатирлы йортны файдалануга тапшыруга рөхсәт биргәннән соң, аны тапшыру акты буенча бина тапшырганнан соң, ә төзүчедә-аңа КФЙ файдалануга тапшыруга рөхсәт биргән мизгелдән (РФ Торак кодексының 153 ст. 2 өлеше) торак бинаны төзүче алдында барлыкка килә.
Өлешле төзелеш объектын тапшыру тәртибе
1. Кулланучыга объектны кабул итү турында хәбәрнамә.
Төзүче объектны тапшыру вакыты җиткәнчегә кадәр бер айдан да ким булмаган яки объектны тапшыру һәм кабул итү вакыты җиткәнчегә кадәр (әгәр ул шартнамә белән каралган булса) 14 эш көненнән дә соңга калмыйча, кулланучыга төзелешнең тәмамлану һәм объектның тапшыруга әзерлеге турында хәбәр җибәрергә, шулай ук объектны кабул итү зарурлыгы һәм мондый гамәл кылмау нәтиҗәләре турында кисәтергә бурычлы.
Хәбәр почта аша, кертемнәрне тасвирлап, заказлы хат һәм кулланучы күрсәткән почта адресы буенча почта адресы буенча тапшыру турында уведомление белән, яисә шәхсән үзе расписка астында тапшырылырга мөмкин. Шул ук вакытта объектны тапшыру һәм кабул итү вакыты килешү нигезендә билгеләнгән тапшыру вакытына кадәр 14 көннән дә соңга калмыйча билгеләнә алмый.
2. Кулланучының объектны кабул итүдән баш тартуы.
Әгәр кулланучы объектны кабул итүдән баш тартса яисә объектны кабул итүдән баш тартса (югарыда күрсәтелгән очраклардан тыш), ә төзүче кулланучыга тиешле хәбәр итү турында белешмәләргә ия (күрсәтелгән адрес буенча адресат алудан баш тарту турында заказлы хат кире кайтарылды яисә адресат булмау сәбәпле), ул объектны тапшыру турында берьяклы акт яки башка документ төзергә хокуклы(искәрмә-вакытыннан алда тапшыру).
Шул ук вакытта объектның очраклы үлем куркынычы берьяклы акт (яки объектны тапшыру турында башка документ) төзелгән көннән кулланучыга күчкән дип таныла.
3. Килешүдә билгеләнгән объектны тапшыру срокларын үзгәртү.
Әгәр объектны төзү шартнамәдә каралган срокта төгәлләнә алмаса, төзүче, вакыт узуга 2 айдан да соңга калмыйча, мондый мәгълүматны кулланучыга һәм килешүне үзгәртү турындагы тәкъдимне җибәрергә тиеш. Объектны тапшыру срогын үзгәртү РФ Гражданлык кодексының 452 статьясында билгеләнгән тәртиптә гамәлгә ашырыла.
Өлешле төзелештә катнашучы тарафыннан төзелеш срокларын күчерү турында хәбәр итү өлешләп төзелештә катнашу шартнамәсендә каралган срокларны үзгәртүгә китерми. Аларны үзгәртү өчен төзүче һәм өлешле төзүдә катнашучы тарафыннан дәүләт теркәлергә тиешле килешүне төзү зарур. Шул ук вакытта законда шартнамәне берьяклы үзгәртү мөмкинлеге каралмаган, төзүчегә төзелеш срогын үзгәртү турында хәбәр итү йөкләмәләрне үтәү сроклары турындагы килешү шартларын үзгәртүгә китерми.
Димәк, кулланучы аңа өлешле төзелеш объектын тапшыру срогы үзгәрү белән килешмәсә, төзүче килешү шартларын суд тәртибендә үзгәртүне таләп итәргә хокуклы (РФ Гражданлык кодексының 2ст. 452). Шул ук вакытта өлешле төзелештә катнашучыны өлешле төзелеш объектын төзүче тарафыннан аңа тапшыру вакытын күчерү турында килешү төзүгә мәҗбүр итү кануннарда каралган очракларда гына мөмкин.
4. Объектны эксплуатацияләү инструкциясе.
Өлешле төзелеш объектын тапшырганда, төзүче өлешле төзелештә катнашучыга өлешле төзелеш объектын эксплуатацияләү буенча инструкцияне тапшырырга тиеш, ул өлешле төзелеш объектын тапшыру турындагы тапшыру актының яисә башка документның аерылгысыз өлеше булып тора. Кулланучыга документлар өлешләп төзелештә катнашу шартнамәсендә каралган соңгы формада бирелергә тиеш.
Объектны төзүче тарафыннан тапшыру буенча йөкләмәләрне тиешенчә үтәмәү түбәндәгеләрдән гыйбарәт:
- йорт салучының объектны тапшырудан баш тартуы яисә читләшүе;
- кулланучыга файдалануга тапшыруга рөхсәт булмаганда (хәтта аның язма ризалыгы булса да) тапшыру;
- өлешле төзелеш объектын эксплуатацияләү инструкциясеннән башка тапшыру.
Объектны шартнамәдә каралган срокта тапшыруны бозган өчен төзүче кулланучыга РФ Үзәк Банкын (йөкләмәләрне үтәү көненә гамәлдә булган) икеләтә күләмдә шартнамә бәясеннән рефинанслау ставкасының 1/300 күләмендә неустойка (пеня) түли. Нестойка күләме яклар килешүе белән киметелә алмый.
Моннан тыш, төзүче тарафыннан шартнамә буенча йөкләмәләрне үтәмәгән яисә тиешенчә үтәмәгән өчен кулланучы үзенә китерелгән зыянны тулы күләмдә түләүне таләп итәргә хокуклы (мәсәлән, йөкләмәләрне үтәүне срогы чыккан вакытта торак арендасына чыгымнар белән бәйле зыяннар һ.б.).