Атланмайны ничек сайларга?
Кибетләрдә һәм базарда сөт продукциясе ассортиментының төрлелеге, бер яктан, рационны яңа тәм-томнар белән баетырга мөмкинлек бирә, ә икенче яктан, атланмай сыйфатында сатарга омтылучы намуссыз җитештерүчеләрне җәлеп итә. Экспертларга ышансаң, майның һәр икенче кабын ялган дип санарга була, шуңа күрә бүген без сыйфатлы табигый тәмле, хуш исле һәм файдалы майны сайлап алу турында сөйләшәчәкбез. Яхшы май, витаминнар, минераллар һәм микроэлементлар чыганагы, баш мие, тирене дымландыру һәм туклану, кан тамырларын ныгыту, артритны профилактикалау һәм иммунитетны арттыру өчен кирәк. Безнең ата-бабаларыбыз атланмайга хөрмәт белән карадылар һәм: «ботканы май белән бозмыйсың» яки «сыер мае — сәламәтлеккә аша», - дип кабатладылар. Әмма, асылда, ботканы май белән бозмас өчен, бары тик сыйфатлы продукция генә сатып алырга кирәк.
Кибеттә сыйфатлы атланмайны ничек сайларга
Кибеттә продуктларны дегустацияләү мөмкин булмаганлыктан, без төргәктә күрсәтелгән мәгълүмат белән генә эш итә алабыз. Бу очракта без җитештерүчегә ышанабыз, ә продуктны ахыргы «тестлау» өй шартларында үткәрелә.
Һичшиксез, ГОСТка игътибар итегез-шул ук вакытта «ГОСТ буенча эшләнгән» дигән язулар гына җитми, чөнки спред һәм маргариналар да дәүләт стандартлары буенча җитештерелергә мөмкин. Атланмай ГОСТы-Р 52969-2008, әмма аласыз башка саннар да булырга мөмкин, мәсәлән, 52253-2004. Соңгы номер сезнең кулыгызда чын Вологда майын тотуыгызны күрсәтә, аны Вологда өлкәсендә бары өч завод кына чыгара. Моннан тыш, техник җайга салу һәм метрология буенча федераль агентлыкның 2013 елның 22 ноябрендәге боерыгы белән дә танышырга мөмкин. 2015 елның 1 июленнән ГОСТ 32261-2013 нең тагын бер дәүләтара стандарты Россия Федерациясенең Милли стандарты буларак гамәлгә кертелде. (2016 елның 2 февралендәге редакциясендә).
Шуны истә тотыгыз, маргаринның ГОСТы — Р 52178-2003, хәтта төргәкләрдә “атланмай " язылган булса да ышанмагыз! Хәер, сыйфатлы атланмайның кайбер төрләре ГОСТ буенча түгел, ә техник шартлар буенча җитештерелә, шуңа күрә составка да игътибар итәргә кирәк.
Төргәктә СТР аббревиатурасы - «техник регламентка туры килү» барлыгына инаныгыз. Төргәкләрдә үсемлек майлары (арахис, пальма, кокос) яки «сөт майларын алмаштыручы» дип аталган серле ингредиент күрсәтелсә, җитештерүче сезне киресенчә ышандырырга тырышса да, моның маргарин икәнлегенә шикләнмәскә мөмкин.
Төргәктә « масло сливочное », « масло крестьянское » яки « масло любительское» дип язылган булырга тиеш. Шул ук вакытта атланмай майлылыгы 82,2% тан, һәвәскәрләрнең — 78% тан, ә крестьяннарның — 72,5% тан башлана. Майның калган төрләре-бутерброд (61,5 %) һәм чәй (50 %) майлары- аларда савытта вак шрифт белән язылган «бутерброд массасы» язмасын табарга була. Гадәттә, бутерброд продукты төрле ароматизаторлар, эмульгаторлар, стабилизаторлар һәм консервантлар үз эченә ала.
Яхшы атланмайның 1 кап бәясе 75 сумнан да ким булмый, чөнки 1 кг май әзерләү, ким дигәндә, 20 литр сөт таләп итә. Киштәдә шикле арзанлы майны күрәсез икән,аның составына арзанлы үсемлек майлары керә.
Майны кәгазьдә түгел, ә фольгаланган төргәктә сайларга тырышыгыз, чөнки кәгазь продуктның витаминнарын җимерә торган кояш нурыннан саклый алмый.
Атланмайның чын булуының тагын бер критерие-яраклылык вакыты, ул гадәттә бер айдан да артмый. Май җитештерүдә консервантлар яки үсемлек майлары кулланыла икән,яраклылык вакыты бер елга кадәр һәм аннан да озагракка билгеләнә.